سلامت نیوز: ضرورت نگهداری از نیروی انسانی و ایجاد زمینه های رشد و شکوفائی آن ایجاب می کند تا به سلامت(جسمی و روانی) او نیز توجه ویژه ای شود زیرا که این سرمایه و عامل برتری سازمان ها به سادگی به دلایل مختلف از دست می رود که نشان از اثرات زیان بار حوادث کاری بر زندگی فردی و اجتماعی دارد.

دستورالعمل های ایمنی در پیشگیری ازحوادث در فولاد مبارکه چگونه تدوین و اجرایی می شوند؟
به گزارش سلامت نیوز، هدف از اجرای مقررات ایمنی و دستورالعمل های مربوطه، امکان بوجود آمدن محیط سالم است به نحوی که کارگران بدون دغدغه خاطر و بدون ترس از خطرات محیط کار به فعالیت خود ادامه دهند. در همین راستا در شرکت فولاد مبارکه دستورالعمل های ایمنی عمومی و تخصصی فعالیت ها برگرفته از آیین نامه های حفاظت فنی و بهداشت کار، مقررات ملی ساختمان، استانداردهای ملی و استانداردهای بین المللی، توسط واحد ایمنی و دفاتر فنی به صورت کار گروه تهیه و ضمن در نظر گرفتن مخاطرات محیط کارگاه به اطلاع کارکنان رسانده می شود. دستورالعمل ها پس از تایید و استاندارد سازی در دسترس تمام پرسنل قرار می گیرند و در تمامی دفاتر شیفت و پولپیت های تولید در دسترس کارکنان قرار داده می شوند. همچنین دستورالعمل ها و گردشکارها در سیستم کنترل مدارک در بستر اتوماسیون اداری در دسترس افراد قرار داشته و کارکنان با مطالعه آن ها به فعالیت می پردازند. دستورالعمل های تهیه شده در جزوات آموزش تخصصی واحد های مختلف تدریس می گردد و در اجرا توسط شیفت فورمن ها بر انجام فعالیت ها مطابق دستورالعمل ها کنترل و نظارت به عمل می آید. علاوه بر این رفتار پرسنل و اجرای دستورالعمل های ایمنی وکاری توسط بازرسین و کارشناسان ایمنی مرکز پایش و مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت مشاهده موارد مغایر با موازین ایمنی در سیستم ثبت یافته های ایمنی ثبت و تا حصول نتیجه مدنظر پیگری شده و در نمره ایمنی ماهیانه واحدها که مستقیما در پاداش ماهیانه پرسنل تاثیر گذار است لحاظ می گردد.

رفتارهای نا ایمن را تشریح کنید وآموزش کارکنان چگونه دراین زمینه انجام می شود؟
خطای انسانی به مجموعه ای از اعمال انسانی اطلاق می شود که از هنجارها، حدود و استانداردهای از قبل تعریف شده تخطی می نمایند. براساس نتایج مطالعات مختلف خطاهای انسانی عامل اصلی حوادث محسوب می شوند. برای مثال هنریچ عامل حدود 88% حوادث را خطاهای انسانی گزارش می کند. از اصلی ترین علل بروز خطا های انسانی می توان به پیچیدگی اندازه سیستم، استرس، خستگی، محیط (شرایط فیزیکی)، آموزش، تجربه افراد و ... اشاره نمود. توجه نکردن به علائم و هشدارهای ایمنی، عدم استفاده از وسایل ایمنی، انجام کارهای خطرناک مثل شوخی کردن در محیط کار، استفاده نکردن از امکانات و ابزارهای موجود، دخالت در کار دیگران، بلند کردن غیر اصولی بار و ... نمونه ای از رفتار های نا ایمن در محیط کارهستند.

انواع خطاهایی که در سازمان با آن ها روبرو هستیم شامل موارد زیر می باشد:
الف) خطاهایی که در نتیجه سهل انگاری یا بی دقتی رخ می دهند؛ که با تغییر در موقعیت و وضعیت های کاری قابل پیشگیری هستند.
ب) خطاهایی که در نتیجه آموزش یا وجود دستورالعمل های ناقص رخ می دهند؛ که با بهبود سیستم آموزش(اثربخشی آموزش ها) و باز نگری دستورالعمل ها و ادغام دستورالعمل های کاری و ایمنی و همچنین آسان سازی دستورالعمل ها و تهیه دستورالعمل ها بر اساس آنچه در اجرا اپراتورها انجام می دهند قابل پیشگیری هستند.
ج) خطاهایی که ناشی از عدم تناسب بین توانی های فیزیکی یا روحی افراد و کار محوله می باشد. در خصوص این خطاها تغییر شرایط کاری و لحاظ نمودن اصول ارگونومی موثر می باشد.
د) خطاهایی که در نتیجه تصمیم عمدی و آگاهانه در عدم انجام دستورالعمل ها و رویه های کاری بوجود می آید. که در اصطلاح به آن تخلف گفته می شود. راه حل مقابله با این خطاها اجرای اثربخش آموزش ها و پایش و بازنگری دستورالعمل ها و دریافت نظرات افراد در رابطه با نوع تخلف می باشد.

جهت کاهش نرخ رفتارهای ناایمن در میان کارکان، آموزش موارد ایمنی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که آموزش صحیح، سطح آگاهی افراد را بالاتر برده و فرهنگ ایمنی را در بین کارگران ارتقاء می دهد. طبیعی است که کارگر هر چه قدر نسبت به ایمنی و مسائل مربوط به آن آگاه تر باشد کمتر مرتکب اعمال غیر ایمن می گردد. در جهت کنترل رفتارهای نا ایمن و بروز رفتار صحیح و منطقی در حین فعالیت از سوی کارکنان، واحد آموزش با مشارکت واحد ایمنی و نواحی مختلف اقدام به تهیه موشن گرافی، فیلم مستند حوادث و انیمیشن های ایمنی، پمفلت و بروشورهای ایمنی و جزوه های مصور از نحوه انجام فعالیت ها نموده است و با برگزاری آموزش های اثر بخش نقش موثری در بروز رفتارهای ایمن از سوی افراد داشته است. همچنین تهیه شرح یک حادثه جهت اطلاع افراد از عواقب رفتارهای نا ایمن و تهیه موشن گرافی ها، سمی تئاترها  و انیمیش ها و مستند حوادث نقش موثری در زمینه فرهنگ سازی ایمنی داشته است. به منظور کنترل و پایش رفتار پرسنل از سوی شیفت فورمن اقدام به برگزاری دوره های آموزشی با همکاری اداره کار شهرستان مبارکه نموده است و دوره های آموزشی 40 ساعته را برای شیفت فورمن ها برگزار نموده است. در برخی موارد آموزش ها در حین بازدید از سایر کارخانجات داخلی و خارجی جهت ارتقاء فرهنگ ایمنی پرسنل صورت می پذیرد.

اثرات حوادث کاری بر زندگی فردی واجتماعی کارکنان و نحوه برخورد و پشتیبانی سیستم چگونه است؟
یکی از مشخصه های مهم توسعه یافتگی در هر سازمانی بویژه فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین صنعت کشور و خاورمیانه، صیانت از نیروی انسانی در وهله اول و توان افزایی و توان بخشی آن ها پس از بروز حوادث و بیماری های شغلی است. باید در نظر داشت ابعاد حوادث در محیط های صنعتی و برای سازمان ها شامل هزینه های مستقیم حوادث شامل وقفه در كار، انتقال مصدوم به مراكز درمانی، هزینه غرامت ها و... می باشد همچنین هزینه های غیرمستقیم حادثه شامل مشکلات روحی روانی کارکنان، مصدوم و خانواده ایشان، وقفه در كار سایرین، هزینه ناشی از افت كمی و كیفی محصول، آموزش و آماده سازی فرد جدید است. آمارهای ارائه شده سازمان بین‌المللی کار نشان می دهد تقریباً دو میلیون نفر در هر سال به علت حوادث یا بیماری‌های مرتبط با شغل، جان خود را از دست داده اند. همچنین بر اساس برآورد این سازمان حدود 4% از تولید ناخالص داخلی کشورها در اثر حوادث و شرایط ناایمن محیط کار از دست می رود.

اگر بخواهیم دارایی های شرکت عظیمی همچون فولاد مبارکه اصفهان را برآورد کنیم، باید بگوییم فقط 15% از ارزش شرکت ها مربوط به دارائی مشهود آن ها شامل تجهیز و ساختمان و غیره و حدود 85% از ارزش مربوط به دارائی های غیر مشهود می باشد. دارائی نا مشهود عمدتاً شامل نیروی انسانی کارآمد و دانش محور می باشد. البته ترکیب  فوق بسته به نوع کسب و کار متفاوت بوده و بستگی به میزان دانش بنیان بودن شرکت دارد. لیکن آنچه اثبات شده است نقش موثر و تعیین کننده نیروی انسانی در کلیه سازمان ها و شرکت ها و نهایتا نقش محوری آن در اقتصاد می باشد. ضرورت نگهداری از نیروی انسانی و ایجاد زمینه های رشد و شکوفائی آن ایجاب می کند تا به سلامت(جسمی و روانی) او نیز توجه ویژه ای شود زیرا که این سرمایه و عامل برتری سازمان ها به سادگی به دلایل مختلف از دست می رود که نشان از اثرات زیان بار حوادث کاری بر زندگی فردی و اجتماعی دارد. خسارت های برآورد شده انسانی در دو بعد فردی و اجتماعی در هر سازمانی قابل بررسی است که برای مدیریت این موضوع در فولاد مبارکه تمهیداتی اندیشیده شده که در بخش های دیگر به آن اشاره شده است. لذا تمام حوادث و شبه حوادث در شرکت فولاد مبارکه ثبت و پیگیری می گردند. سیستم مدیریت در شرایط اضطراری ایجاب می کند تا در صورت بروز حادثه برای هریک از پرسنل، فرد حادثه دیده بلافاصله به اورژانس فولاد مبارکه اعزام می گردد و در صورت بروز حوادث جزئی توسط تیم پزشکی اقدامات اولیه برروی فرد مصدوم را انجام و در صورت داشتن شرایط لازم به محل کار بازگشت می شود و صورت بروز حوادث شدید فرد مصدوم به مراکز درمانی بیرون از شرکت اعزام می گردد.

کنترل و مدیریت حادثه، اعزام فرد مصدوم برای معالجه و درمان و بازتوانی وی تا برگشت به کار، دارای سیستمی است مدون و جاری سازی شده که با در نظر داشتن معیارهای جهانی، مشکلات جسمی، روحی و روانی مصدوم را مد نظر قرار می دهد. فرآیند مددکاری اجتماعی در تمام مراحل درمانی تا بازگشت به کار مصدوم با ارائه خدمات مشاوره روانشناسی لازم از بروز اثرات روحی و روانی ممانعت به عمل می آورد و در صورت وجود مشکلات معیشتی در کنار خانواده مصدوم خواهد بود. پس از بازگشت به کار حادثه دیده، کمسیون پزشکی طبق ماده 92 قانون کار وضعیت جسمی و تطبیق فعالیت کاری با فرد را سنجش و در صورت عدم کارایی فرد مصدوم به دلیل حادثه شغل فرد تغییر یافته و براساس توانایی های فرد، در شغلی دیگر بکار گرفته می شود.